"لیلیت تریان" بانوی مجسمه سازی ایران
"لیلیت تریان" از پدر و مادری ارمنی در ۱۰ دی ۱۳۰۹ در محله نادری تهران و در
خانواده‌ای هنردوست متولد شد. درسال ١٣٣١ به آکادمی Beaux Art پاریس وارد
شد و پس از دریافت دیپلم آکادمی به تدریس در دانشکده هنرهای تزیینی تهران
پرداخت.
پدرش کارمند عالی رتبه بانک ملی ایران بود و به زیبایی بنا و معماری اهمیت فراوان
می‌داد و مادرش مدتی در فرانسه و در رشته هنر تحصیل کرده بود و به واسطه
مشکلات تحصیل را رها کرده به ایران بازگشته بود. اما لیلیت به واسطه علاقه مادر
طراحی و نقاشی را جدی پیگیری کرد و بعد از پایان تحصیلاتش در مدرسه، در کنکور
دانشکده هنرهای زیبا شرکت کرد و قبول شد. اما مدتی بعد انصراف داد چون به آن
چیزی که دوست داشت نمی‌رسید. ۲۲ ساله بود که به پاریس رفت و در مدرسه
بوزار پاریس تحصیلاتش را ادامه داد. در مراحل آمادگی برای آزمون ورودی بوزار به
مجسمه‌سازی علاقمند شد و به طور جدی‌تر مجسمه‌سازی را دنبال کرد تا اینکه
معادل دکتری را از مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس فرانسه گرفت. او در نیمه دوم
دهه ۱۳۳۰ به ایران بازگشت و مدتی بعد یکی از نخستین استادان دانشکده
هنرهای تزئینی شد.
تریان می‌گوید: «پس از بازگشت در اواخر سال ۱۳۳۹ بود که من نمایشگاهی برگزار
کردم از مجسمه‌های سنگی، قالب‌گیری‌ها و طراحی‌هایم. همین نمایشگاه سبب
شد که هوشنگ کاظمی بیشتر با من آشنا شود. روزی به من گفت که ما
می‌خواهیم دانشکده هنرهای تزئینی را تأسیس کنیم و می‌خواهیم که تو هم بیایی
و در آنجا مجسمه‌سازی تدریس کنی.»
او 23 سال به طور حرفه ای در دانشکده های هنری معلمی کرده است. نام او در
فهرست آموزشگران تاریخ هنرهای تجسمی ایران درخشنده است. کم حرف زده
است ولی زیاد کار کرده است.
در سالهای نخست انقلاب 1359 به علت تغییر در سیستم آموزشی، دیگر از تجربیات
او در دانشکده ها استفاده نشد.
اما شاگردانی از او راه او را ادامه دادند، تعدادی از مجسمه سازان مهم در این دیار،
پیش او شاگردی کرده اند. تریان مادر زنده هنر در ایران نام گرفته است. نام او
مجسمه بر سردر آموزش هنر معاصر ایران ماندنی است.
از جمله آثار و فعالیت های وی وی می‌توان به مجسمه یادبود یپرم خان درکلیسای
مریم مقدس تهران، ساخت مجسمه یادبود" مسروب ماشتوتس" (مبدع الفبای
ارمنی) و نصب در کلیسای ترمانکچاج تهران، تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی،
برپایی نمایشگاه گروهی دانشگاه آزاد اسلامی، عضو هیات داوری بی ینال مجسمه
سازی تهران، برپایی نمایشگاه های متعدد ، عضو کمیسیون نصب مجسمه و بناهای
یادبود ایران در وزارت فرهنگ وهنر سابق، عضو هیئت مؤسس انجمن هنرمندان
مجسمه‌ساز ایران اشاره نمود.
شایان ذکر است، موزه هنرهای دینی امام علی (ع) در اسفند ۱۳۸۵ و همزمان با
برگزاری نخستین سمپوزیوم بین المللی مجسمه سازی تهران مراسم بزرگداشتی
برای لیلیت تریان که از اولین مجسمه سازان زن ایران محسوب می‌شود، برگزار کرد.
در این آیین لیلیت تریان با عنوان مادر مجسمه سازی ایران نام برده شد.
تدریس کاری بود که او ۲۳ سال به آن مشغول بود در دانشگاه‌ها و آموزشکده‌های
بزرگ ایران و تهران. هنگام تدریس کارهای ماندگاری هم انجام داد مانند تأسیس
کارگاه ریخته‌گری در دانشکده هنرهای تزئینی.
لیلیت تریان بانوی مجسمه سازی ایران از آماده شدن مجموعه‌ای از آثارش به شیوه
باتیک خبرداد.
او در مورد آثار جديدش گفت: “سال‌ها است که در کنار مجسمه سازی، نقاشی به
شیوه باتیک را هم دنبال می‌کنم و اکنون هم مجموعه تازه‌ای از این آثار را آماده
نمایش دارم.”
او افزود: “هنوز برای به نمایش درآوردن این مجموعه با گالری‌ها وارد مذاکره نشده‌ام
ولی در صورت فراهم شدن شرایط به نمایش مجموعه باتیک اقدام خواهم کرد.”
این هنرمند پیش کسوت در خصوص محتوای این آثار نیز بیان کرد: در این مجموعه
بیشتر از فیگور اسب و نقوش تزئینی استفاده کرده‌ام.
تریان در مورد فعالیت‌های مجسمه سازی‌اش هم گفت: این روز‌ها آتلیه‌ام لبریز از
مجسمه شده و اصلا دیگر فضایی برای ساخت و نگهداری مجسمه جدید ندارم برای
همین مدتی است از ساخت مجسمه فاصله گرفته‌ام و روی باتیک متمرکز شده‌ام.
این مجسمه ساز برجسته در پایان با اشاره به رواج تصورهای نادرست از تکنیک
باتیک تاکیدکرد: همه فکر می‌کنند که باتیک نوعی چاپ دستی است ولی این
اشتباه محض است. در واقع باتیک یک روش نقاشی با استفاده از عملیات رنگرزی
است و در شکل اوریژینال آن هربار تنها می‌توان یک نسخه از هر طرح را به دست
آورد و روشی تکثیری محسوب نمی‌شود. اگرچه روش‌هایی برای تکثیر این تکنیک
هم در بعضی نقاط مثل شهرستان اسکو به کار برده می‌شود، ولی چنین آثاری فاقد
اصالت هنری هستند و جنبه صنعتی پیدا کرده‌اند.
گفتنی است؛ باتیک یکی از روشهای انتقال نقش و رنگ بر روی پارچه است که در
کشورهایی مانند اندونزی، تایلند، سریلانکا، هند و ایران از قدیم کاربرد داشته‌اند.
منابع :
http://tandismag.com/1106/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF-%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9.html
همشهری آنلاین- سه شنبه 14 تیر 1390 - 12:05:18
http://zibashahr.com/1394.10/5461.html
1- اسلاید شویی از آثار ایشان (MP4)
2- فیلم مستندی از زنگی ایشان ، کاری از مرکز گسترش سینمای مستند
و تجربی، به کارگردانی "محمد صفا"، به نام "بانو" را می توانید از آدرس زیر
تهیه نمایید.
http://filmnet.ir/film/760/%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88
3- گفتگویی با لیلیت تریان - روزنامه اعتماد ( PDF)
این فصل را با من بخوان، باقى فسانه است